ΠΡΟΛΗΨΗ ΣΤΗΝ ΤΕΡΗΔΟΝΑ
Ξεκινά από τη στιγμή που ανατέλλει το πρώτο δοντάκι (4-6 μηνών συνήθως, αν και αποκλίσεις στο χρονικό αυτό διάστημα είναι παραδεκτές). Ακόμη και αν υπάρχει ένα δόντι πρέπει να καθαρίζεται με τυλιγμένη στο δάκτυλο βρεγμένη γάζα. Όταν υπάρχουν περισσότερα δόντια είναι δυνατή η χρήση παιδικής οδοντόβουρτσας. Μέχρι τα 2,5-3 έτη ο καθαρισμός γίνεται μόνο με νερό, γιατί μέχρι τότε είναι συχνό φαινόμενο η κατάποση της οδοντόκρεμας και η λήψη υπερβολικής ποσότητας φθορίου.To φθόριο είναι η άλλη μαγική λέξη στην πρόληψη αλλά καλό είναι η χρήση του να γίνεται μετά από συνεννόηση με τον ειδικό παιδοδοντίατρο όπως αυτός είναι σε θέση να κρίνει από ποια ηλικία θα δώσει τροχίσκους φθορίου ή θα κάνει τοπικές φθοριώσεις στο ιατρείο του. Καλό είναι οι μαμάδες να έχουν υπόψη τους ότι στη διάρκεια της ανατολής της πρώτης (νεογιλής) οδοντοφυΐας είναι δυνατόν να υπάρξει έντονη:
o σιελόρροια
o δυσφορία του παιδιού
o ανορεξία
o διόγκωση και ερυθρότητα στα ούλα
o εξάνθημα στα μάγουλα του παιδιού (όχι όμως πυρετός ,διάρροια ή φυσαλίδες στα ούλα ,που αφορούν άλλες παθολογικές καταστάσεις και όχι μία φυσιολογική διαδικασία όπως η ανατολή των δοντιών).
Αν το μωρό δεν έχει βγάλει κανένα δοντάκι μέχρι την ηλικία του ενός έτους καλό είναι να συμβουλευτείτε παιδοδοντίατρο. Συνήθως το παιδί μέχρι την ηλικία των 3 ετών έχει αποκτήσει είκοσι νεογιλά δοντάκια, 8 τομείς, 4 κυνόδοντες και 8 νεογιλούς γομφίους. Οι γονείς πρέπει να γνωρίζουν ότι αυτά τα προσωρινά δοντάκια δεν αλλάζουν την ίδια χρονική περίοδο και έχει μεγάλη σημασία να τα διατηρήσει κανείς υγιή γιατί εκτός του οτι εξασφαλίζουν σωστή μάσηση και ομιλία και εμφάνιση είναι επιπλέον και οδηγοί για την εμφάνιση των μόνιμων δοντιών στο στόμα του παιδιού.
Ακόμη και αν έχουν προσβληθεί από τερηδόνα η θεραπευτική τους αποκατάσταση είναι σημαντική. Χωρίς την παρουσία τους το κενό που δημιουργείται από έλλειψη νεογιλού δοντιού αν αφεθεί χωρίς παρέμβαση ειδικού θα κλείσει και θα δημιουργήσει ορθοδοντικό πρόβλημα στο μέλλον. Ο ειδικός παιδοδοντίατρος είναι σε θέση από την νεογιλή ακόμη οδοντοφυία να προβλέψει έως ένα βαθμό κάποια μελλοντικά ορθοδοντικά προβλήματα που είναι δυνατόν να εμφανιστούν σε ένα παιδί. Για τον λόγο αυτό είναι καλό να δει το παιδί πριν την ηλικία του ενός έτους για πρώτη φορά και στην ηλικία των 2,5-3 ετών για δεύτερη φορά.
Μία σοβαρή αιτία ανάπτυξης τερηδόνας σε μωρά που χρησιμοποιούν μπιμπερό, είναι η λήψη γάλακτος σε θέση κατάκλισης την ώρα που πάνε για ύπνο. Αυτό αποτελεί καταστροφική συνήθεια για τα δοντάκια του παιδιού ακόμη κι όταν δεν βάζουν επιπλέον ζάχαρη μέσα στο γάλα, το οποίο από μόνο του είναι σάκχαρο (γαλακτόζη).Η χρήση μπιμπερό στον ύπνο είναι σοβαρή αιτία για καταστροφικές τερηδόνες στα μπροστινά και στα πίσω νεογιλά δοντάκια .
Η αμέλεια ορισμένων γονιών αλλά και παιδιάτρων να ασχοληθούν με τα παιδικά νεογιλά δοντάκια με την δικαιολογία ότι αυτά κάποτε θα αλλάξουν είναι αδικαιολόγητη καθώς τώρα πια είναι γνωστό το πόσο σημαντική είναι αυτή η προσωρινή οδοντοφυία του παιδιού για την μόνιμη οδοντοφυία του και την επίδραση που έχει αυτή όχι μόνο στην οδοντοσκελετική του ανάπτυξη αλλά και στην εμφάνιση του παιδιού και κατά συνέπεια στον ψυχισμό του.
ΜΙΚΡΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΓΙΑ ΜΩΡΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΜΠΙΜΠΕΡΟ
Τα γεύματα στη διάρκεια της νύχτας καλό είναι να μην συνηθίζονται.
Όταν πίνουν το γάλα να είναι όρθια και όχι ξαπλωμένα, ώστε να τα παίρνει ο ύπνος στην θέση αυτή.
Εφόσον υπάρχουν δοντάκια πάντοτε να καθαρίζονται (με νερό) μετά από κάθε γεύμα και πριν από τον ύπνο (αρχικά με βρεγμένη γάζα-κατόπιν με μαλακή μικρού μεγέθους οδοντόβουρτσα).
Να αποφεύγεται η χρήση πιπίλας βουτηγμένης στο μέλι ή στη ζάχαρη.
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Όχι στις καραμέλες -τσίχλες- αναψυκτικά με ζάχαρη .
Ένα μικρό κουτί αναψυκτικού είναι δυνατό να έχει μέχρι και 20 κουταλιές ζάχαρη .Δεν βλάπτει μόνο τα δόντια αλλά δίνει επιπλέον άχρηστες θερμίδες στο παιδί .Μην ξεχνάμε ότι η ζάχαρη μεταβολίζεται αποκλειστικά σε λίπος με αποτέλεσμα το παιδί να “φουσκώνει’’ αντί να “αναπτύσσεται’’.
Να μην δίνονται γλυκά στα ενδιάμεσα των γευμάτων αλλά να δίνονται αμέσως μετά τα γεύματα (εφόσον η λήψη είναι αναπόφευκτη ). Σε μελέτες που έχουν γίνει ,τα παιδιά που καταναλώνουν καραμέλες και άλλες γλυκές ουσίες στο διάστημα μεταξύ των γευμάτων έχουν πολύ περισσότερες τερηδόνες στα δοντάκια τους από αυτά που τρώνε κάποια γλυκά μετά το γεύμα τους και αμέσως μετά βουρτσίζουν τα δόντια.
Έχει βρεθεί μετά από έρευνες ότι είναι πιο τερηδονογόνες οι τροφές που είναι κολλώδεις όπως οι καραμέλες, τα chips και γαριδάκια, το μέλι, οι σοκολάτες, το λευκό, από επεξεργασμένο αλεύρι, ψωμί, μπισκότα, μαρμελάδες, κλπ.
Να μην ξεχνούν οι γονείς ακόμη τα μεταλλαγμένα προιόντα που βρίσκονται ειδικά στην Ελλάδα ανεξέλεγκτα σε πάρα πολλά τρόφιμα (π.χ σοκολάτες – μεταλλαγμένη σόγια, έτοιμα τυποποιημένα φαγητά, κλπ.)
Καλή επιλογή για τη διατροφή του παιδιού είναι τα φρούτα, οι φυσικοί χυμοί τους, οι ξηροί καρποί, τα λαχανικά (καρότα ,αγγουράκια), τα κίτρινα τυριά, το γιαούρτι και οπωσδήποτε το γάλα χωρίς ζάχαρη.
Αυτές οι τροφές συστήνονται και στην περίπτωση που το παιδί ζητά να φάει στα ενδιάμεσα γευμάτων και όχι οι καραμελίτσες και τα σοκολατάκια .
Παρόλαυτά για να είναι κανείς κοντά στην πραγματικότητα γιατί μόνο με τα «πρέπει» δεν μεγαλώνουν τα παιδιά μας ,δεν σημαίνει πως οι γνώσεις για μια σωστή διατροφή θα μας κάνουν «μπαμπούλες» που θα παραμονεύουμε τα παιδιά σε κάθε τους βήμα καθώς είναι δύσκολο να ελέγχουμε συστηματικά όλους τους γλυκούς πειρασμούς που περιμένουν τα παιδιά μας σε κάθε στιγμή της ζωής τους. Ας φροντίσουμε τουλάχιστον τα εξής:
-να μπει το παιδί από νωρίς στο πνεύμα της προσοχής στα δοντάκια του με τακτικό βούρτσισμα πάντοτε με τη βοήθεια παραμυθιών όπου τα μικρόβια και η τερηδόνα αναφέρονται με ονόματα κατανοητά για ένα παιδάκι. Εάν μπει στο πνεύμα αυτό σε μικρή ηλικία είναι σίγουρο ότι αυτές τις συνήθειες θα διατηρήσει και στις μεγαλύτερες ηλικίες του.
-εάν βρεθεί σε κάποιο παρτάκι καταλαβαίνουμε ότι το παιδί θα δοκιμάσει τούρτα και κάποια άλλα γλυκά. Θα γνωρίζει όμως ότι μόλις γυρίσει στο σπίτι τα δόντια πρέπει να βουρτσίζονται αμέσως
-να μην υπάρχουν στο σπίτι διαθέσιμες γλυκές ουσίες. Καλό είναι αυτές να μην καταναλώνονται ούτε από εμάς τους μεγάλους γιατί δίνουμε παράδειγμα στα παιδιά μας.
-να αποφεύγεται η καθημερινή κατανάλωση γλυκών ουσιών (π.χ κάθε μέρα σοκολάτα ή παγωτό ). Μην ξεχνάμε ότι υπάρχει εθισμός στη γλυκιά γεύση που ξεκινά από τις πολύ μικρές ηλικίες εφόσον τα γλυκά είναι συνεχώς διαθέσιμα στο σπίτι.